Waterkwaliteit is niet iets van waterbeheerders alleen. We zijn met elkaar verantwoordelijk voor een goede waterkwaliteit. Hoe zorgen we dat mensen hun gedrag aanpassen ten gunste van de waterkwaliteit? In het project ‘Gedragskennis’ zoeken we naar het antwoord op deze vraag.
Waterbeheerders werken hard aan het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit. Maar om de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren, is meer nodig dan hun inzet alleen. Een deel van de oplossing ligt in ander gedrag van u en mij. Wij kunnen er gezamenlijk voor zorgen dat er minder plastic, minder medicijnresten en minder meststoffen in het water terechtkomen. Maar hoe beweeg je mensen om hun gewoontes aan te passen en hun gedrag te veranderen? Daar draait dit project om.
Het veranderen van gewoonten en gedrag vinden veel mensen erg lastig. Het is vooral moeilijk om bepaald gedrag te bewerkstelligen als burgers daarvan op korte termijn vooral praktische nadelen ervaren, terwijl we pas in de toekomst de negatieve gevolgen ondervinden. Hoe aantrekkelijk burgers, bedrijven en overheden de gewenste gedraging vinden, hangt onder andere af van de fysieke, sociale of beleidscontext.
Mensen zijn meer geneigd de gewenste keuze te maken als deze keuze makkelijk, aantrekkelijk en sociaal aanvaardbaar is. Zo zorgen modieuze flessen ervoor dat mensen meer kraanwater drinken. Hierdoor vermindert de hoeveelheid plastic afval. Wanneer we technische oplossingen goed willen laten landen, is ook vaak een gedragsverandering nodig. Zo kunnen we met filters in wasmachines zorgen dat er minder microplastics uit kleding in water terechtkomen. Maar een succesvolle introductie vraagt om gedragsverandering bij burgers, overheden en bedrijven. Burgers moeten gaan kiezen voor een wasmachine met filter, bedrijven moeten de wasmachines fabriceren en verkopen en overheden zouden de invoering van deze wasmachines financieel kunnen ondersteunen.
In het KIWK-Het project ‘Gedragskennis’ onderzoeken we wat waterschappen, drinkwaterbedrijven en overheden kunnen doen om gedragsveranderingen te stimuleren die een positief effect hebben op de waterkwaliteit.
Tot nu toe worden inzichten vanuit gedragswetenschappen niet of nauwelijks ingezet in het waterbeheer. Het project ‘Gedragskennis’ brengt deze gescheiden werelden bij elkaar. We ontwikkelen met het oog hierop onder andere een toolbox voor professionals van waterschappen, drinkwaterbedrijven en overheden. Hiermee kunnen zij inzichten uit de gedragswetenschappen en bestuurskunde toepassen in de praktijk. We testen de toolbox bij waterprofessionals, zodat deze aansluit bij hun behoefte.
Alle (tussen)resultaten van dit project vindt u onder het tabblad 'Resultaten' in het hoofdmenu van de website.
| Bas van den Hurk | Hoogheemraadschap van Delfland |
| Ad Stavenuijter | Provincie Noord-Holland |
| Ernst van Aagten | Waterbedrijf Groningen |
| Gerda Brilleman-Brondijk | Waterbedrijf Groningen |
| Bas van der Wal | STOWA |
| Jan van de Graaf | Waterschap De Dommel |
| Marcel van den Berg | Rijkswaterstaat |
| Linda Kuil | Waterschap Drents-Overijsselse Delta |
| Danneke Verhagen-Bakker | Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden |
| Michael Bentvelsen | Unie van Waterschappen, voorzitter |
| Gerard Stroomberg | RIWA-Rijn |
| Rien de Ridder | Waterschap Zuiderzeeland |
Voor vragen kunt u een email sturen naar esther.dewit-devries@wur.nl